NỘI DUNG BÀI VIẾT
Lập trình là một trong số những kỹ năng quan trọng nhất trong thời hiện đại, kể cả bạn có học lập trình để theo đuổi một ngành nghề nào đó hay chỉ để mở mang đầu óc. Nếu bạn vừa bắt đầu chuyến hành trình vào miền đất code, dưới đây là 10 mẹo hay để giúp bạn có những bước đi đầu tiên đúng đắn.
Hãy tự hỏi: Tại sao bạn muốn học cách viết code?
Hãy dành thời gian để suy nghĩ về những lý do tại sao bạn muốn học một ngôn ngữ lập trình. Bạn đang tìm kiếm một sự thay đổi lớn trong sự nghiệp? Bạn có muốn tạo ứng dụng lớn nhất tiếp theo không?….
Câu trả lời của bạn có thể giúp xác định ngôn ngữ lập trình nào mà bạn nên dành thời gian và tiền bạc và mục tiêu của bạn. Ví dụ, nếu ước mơ của bạn là tạo ra một hệ điều hành tuyệt vời tiếp theo hoặc một ứng dụng thay thế cho PhotoShop, bạn sẽ bắt đầu với C ++, cũng như các chủ đề phức tạp hơn như cấu trúc dữ liệu, thuật toán và phân bổ bộ nhớ.
Mặt khác, nếu bạn là một người đang phân vân về việc muốn chuyển sang sự nghiệp sang mảng công nghệ, một vàikhoá học lập trình ngắn hạn có thể có ý nghĩa hơn là việc bạn phải đầu tư đi học cao đẳng hay đại học chuyên ngành lập trình/CNTT. Nếu tất cả những gì bạn muốn làm là xây dựng trang web hoặc phục vụ mục tiêu xây dựng một sản phẩm công nghệ/ứng dụng, thì một sự kết hợp giữa học tương tác với giảng viên (live-tutoring) và các khoá học online (video recording) có lẽ là một sự lựa chọn hoàn hảo cho bạn.
Nắm rõ các nguyên tắc cơ bản
Một sai lầm phổ biến mà người mới bắt đầu học lập trình phạm phải là bỏ qua các kiến thức, nguyên tắc cơ bản mà đi vào tìm hiểu ngay các khái niệm nâng cao về lập trình. Nếu bạn mắc phải sai lầm này, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn sau này và rất có thể bạn sẽ phải quay lại học lập trình cơ bản một lần nữa.
Các nguyên tắc cơ bản này có thể kể đến cấu trúc dữ liệu, biến, cấu trúc điều khiển, cú pháp, công cụ hoặc trình soạn thảo văn bản. Khi bạn tự học lập trình phần mềm, hãy chọn một ngôn ngữ lập trình, gắn bó với nó và chắc chắn rằng bạn đã nắm vững mọi kiến thức cơ bản trước khi chuyển sang cấp độ tiếp theo.
Tìm một người hướng dẫn hoặc giáo viên
Cộng đồng lập trình có rất nhiều người sẵn sàng giúp đỡ thế hệ lập trình viên kế cận. Một trang web có tên Hack.pledge() sẽ kết nối bạn với một người hướng dẫn hoặc bạn có thể đăng ký để nhờ ai đó hướng dẫn. Bạn cũng có thể truyền đạt lại cho người khác những gì mình đã học được để nhớ thông tin lâu hơn.
Tập trung vào việc học tư duy tính toán
Thay vì siêu tập trung vào việc học một ngôn ngữ lập trình cụ thể, bạn cũng có thể học cách giải quyết vấn đề theo cách mà một máy tính sẽ hiểu. Nói cách khác, cải thiện kỹ năng của bạn với các khái niệm như nhận dạng mẫu, thuật toán và trừu tượng.
Nhờ có internet, bạn không phải đăng ký vào một chương trình đại học bốn năm để học các nguyên tắc cơ bản của khoa học máy tính; một số lớp học đại học có sẵn trực tuyến miễn phí (hoặc một khoản phí nhỏ).
Tôi có thể giới thiệu Harvard Harvard CS50x Giới thiệu về Khoa học Máy tính. Bạn có thể kiểm toán khóa học miễn phí qua edX và kiếm chứng chỉ bằng cách hoàn thành tất cả các bài tập hoặc bạn có thể đi theo tốc độ của riêng mình và xem tất cả các bài giảng được đăng trên Youtube.
Tìm một người hướng dẫn hoặc giáo viên
Cộng đồng lập trình có rất nhiều người sẵn sàng giúp đỡ thế hệ lập trình viên kế cận. Một trang web có tên Hack.pledge() sẽ kết nối bạn với một người hướng dẫn hoặc bạn có thể đăng ký để nhờ ai đó hướng dẫn. Bạn cũng có thể truyền đạt lại cho người khác những gì mình đã học được để nhớ thông tin lâu hơn.
Học bằng cách thực hành
Cách tự học lập trình hiệu quả chính là hãy liên tục thực hành. Thay vì chỉ đọc sách hay xem các đoạn lập trình mẫu, hãy bắt tay vào việc lập trình và luyện tập nó thường xuyên.
Khi bạn bắt đầu lập trình, bạn sẽ có cơ hội áp dụng những kiến thức từ sách vở vào thực tế, học cách thay đổi và tối ưu hóa code qua việc thử các giải pháp khác nhau. Từ đó, khả năng tư duy logic và kỹ năng lập trình của bạn sẽ được cải thiện đáng kể. Khi bạn bắt đầu viết code, hãy thực hành lại cùng một đoạn code cho đến khi bạn không cần tham khảo từ sách. Đồng thời, bạn có thể xây dựng dự án của riêng bạn, tham gia vào các thử thách viết code hay chơi các trò chơi liên quan đến lập trình.
Hãy viết ra
Khi bạn học lập trình như một người mới bắt đầu, bạn sẽ nghĩ rằng tại sao tôi phải viết các đoạn code ra giấy. Đây là một quá trình tốn thời gian và bạn không thể trực tiếp chạy thử code trên hệ thống.
Một trong những lý do lớn nhất là các cuộc phỏng vấn. Khi bạn nộp đơn xin việc trong lĩnh vực lập trình, quá trình đánh giá kỹ thuật hầu hết sẽ bao gồm việc viết lại code ra giấy hoặc sử dụng bảng trắng. Đồng thời, việc viết mã ra giấy có thể giúp bạn hiểu rõ ràng về cú pháp và thuật toán, giúp bạn tạo ra một kết nối sâu sắc hơn trong não bộ của mình. Học lập trình theo cách này sẽ giúp công việc của bạn sau này trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Tham gia các khóa đào tạo trực tuyến miễn phí
Các trang đào tạo trực tuyến miễn phí như Codecademy và Hour of Code participants có thể giúp bạn viết chương trình phần mềm đầu tiên. Các bài học từ KhanAcademy, Codecademy, Code.org, và nhiều tổ chức khác sẽ giới thiệu cho bạn về căn bản của lập trình, dù kể cả là viết game, tạo trang hay các dự án khác. Hãy tìm các khóa đào tạo phù hợp tùy theo ngôn ngữ bạn đang học. Đây là những điểm khởi đầu tốt nhưng bạn sẽ cần phải chủ động hơn nữa hoặc tiếp tục học sâu hơn sau khi đã hoàn thành các khóa giới thiệu cơ bản này.
Kiên định và không từ bỏ
Khi lựa chọn hình thức học công nghệ thông tin online, Tuấn từng bị nhiều người ngăn cản, tuy nhiên, anh vẫn quyết định đăng ký học đại học online. Việc được tiếp xúc với các chuyên gia đầu ngành về công nghệ thông tin của FPT Software tại FUNiX khiến anh kiên quyết theo đuổi đam mê này.
Thanh Tuấn cho biết, anh luôn thay đổi bản thân mình để thử những điều mới, như chuyển đổi từ việc xây dựng SQL Database đến tìm hiểu các về pointers trong C, học về Git. Anh không ngại thử thách và điều đó khiến tư duy lập trình của anh mở rộng hơn nhiều.
“Những cái trên có thể phù hợp với tôi, nhưng chưa chắc nó hợp với bạn. Quan trọng là đừng ngại thử những điều mới mẻ”, Bạch Thanh Tuấn cho biết.
Chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp
Khi bạn tìm ra lý do tại sao bạn muốn viết code, từ đó có thể xác định chính xác ngôn ngữ lập trình nào bạn nên học. Mặc dù không có ngôn ngữ lập trình tốt nhất nào để học, nhưng một số ngôn ngữ thân thiện với người dùng hơn các ngôn ngữ khác. Khoá học HTML và CSS được coi là sự khởi đầu dễ dàng nhất vào thế giới lập trình, nhưng chúng chỉ thực sự hữu ích để phát triển các trang web cơ bản.
Đối với các trang web tương tác nhiều hơn liên quan đến hệ thống thanh toán hoặc cơ sở dữ liệu, bạn sẽ cần phải biết Javascript, PHP, SQL và Python. Các nhà sản xuất ứng dụng di động sử dụng Swift hoặc C để tạo ứng dụng iOS và Java hoặc Kotlin cho ứng dụng Android. Các nhà phát triển trò chơi video game sẽ chuyển sang Unity, hoặc thậm chí C #, để đưa ý tưởng trò chơi của họ vào cuộc sống.
Hầu hết các chuyên gia khuyên bạn nên học Python, C # hoặc JavaScript, vì chúng cung cấp tiện ích rộng nhất và tính linh hoạt nghề nghiệp. Để giúp bạn quyết định, hãy xem infographic tuyệt vời này so sánh một vài ngôn ngữ lập trình phổ biến.
Khi bạn cảm thấy thoải mái với một ngôn ngữ lập trình, bạn sẽ có thể chọn ngôn ngữ tiếp theo nhanh hơn nhiều như học một nhạc cụ mới hoặc ngoại ngữ.
Sẵn sàng trong mọi tình huống
Bạn có thể ngồi hàng tiếng, thậm chí vài ngày để code một chương trình, nhưng khi đã gần hoàn thành bạn phải bỏ hết và thay thế bằng một giải pháp khác nhanh, chính xác hơn. Điều này rất khó chấp nhận nhưng chắc chắn bạn sẽ gặp trường hợp này nếu học lập trình.
Bạn cần hiểu rằng lập trình thay đổi rất nhanh và có nhiều cách hay để tiếp cận các vấn đề. Tìm ra giải pháp mới là lý do của lập trình.
Nếu bạn tập trung vào giải pháp tốt nhất, nó sẽ giúp bạn giải quyết code dễ dàng hơn. Có lần, Tuấn dành 2 ngày xử lý flexbox cho một dự án nhưng đối tác kinh doanh quyết định không có tính năng đó sẽ tốt hơn cho chiến lược phát triển của họ. Dù không muốn thay đổi code, nhưng sau khi suy nghĩ kỹ, anh nhận ra đối tác đã đúng.
Tổng kết
Lập trình là nghề cho phép bạn sáng tạo, giải quyết vấn đề và thấu hiểu bản thân nhiều hơn. Lập trình tuy khó, nhưng khi chinh phục được bạn sẽ cảm thấy rất xứng đáng với những gì đã bỏ ra. Chúc bạn học tốt.
Nguồn video: Phạm Huy Hoàng
